INTERNET NEDİR ?
Internet, birbiriyle tüm dünya üzerinde yayılmış bilgisayar ağlarının birleşiminden oluşan devasa bir bilgisayar ağıdır. Telefon hatlarıyla birbirine bağlı bu ağda, kişi ve kuruluşların kullandığı farklı yapıda bilgisayarlar ve bu bilgisayarlarda kullanılan farklı işletim sistemleri bulunabilir. Internet, bu farklı yapıda bilgisayarların ortak bir dille iletişim kurmasına imkan sağlayarak, üzerlerinde farklı programlar çalıştırılsa bile, kişiler ekranda aynı bilgileri görür ve değerlendirirler.
Bazı bilgisayar ağları ve dolayısıyla bu ağ içinde bağlı bilgisayarlar, aynı zamanda kesintisiz olarak Internet ortamına da bağlıdırlar. Bunların bir kısmı, Internet ortamında başka kullanıcılara, yararlanabileceği çeşitli bilgiler sunarken; bir kısmı da, kendi bilgisayarıyla Internet'e geçici olarak bağlanmak isteyen kullanıcıların erişim isteklerine cevap verirler. Internet erişim sağlayıcı kuruluşlar, normal bir kullanıcının Internet e telefon bağlantısı ile erişimini, genelde şehir içi telefon haberleşme fiyatıyla sağlayan bölgesel kuruluşlardır.
Internet’in en temel işlevi, haberleşme ve iletişimdir. Internet
üzerinden dünyanın dört bir tarafıyla faks kadar hızlı, posta kadar ucuz bir
şekilde iletişim kurabilir, dilediğiniz her konuda araştırma yapabilir, bu süreç
içinde gerekli gördüğünüz bilgi ve dökümanları bilgisayarınıza
yükleyebilirsiniz. Yerinizden hareket etmeden uçsuz, bucaksız bir alışveriş
yapabilir, müze ve sergileri gezebilir, müzik arşivlerine girebilirsiniz, farklı
ülkelerden olan insanlarla her konuda yazıyla ve/veya sesli olarak tartışabilir,
ithalat-ihracat ile uğraşıyorsanız yurt dışındaki bağlantılarınızı en küçük
zaman diliminde gerçekleştirebilir ve mesajlarınızı minimum maliyetle günün her
anı dünyanın her yerine gönderebilirsiniz.
INTERNET ’İN TARİHÇESİ VE GELİŞİMİ
Internet, ilk olarak 1960’lı yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan DARPA’ya (Defence Advanced Research Project Agency - Savunma İleri Düzey Araştırma Projeleri Kurumu) ait farklı yerlerdeki bilgisayar sistemlerini birbirine bağlamak amacıyla kurulmuş bir bilgisayar ağıdır. Daha sonra bu ağa çeşitli üniversite ve araştırma kurumlarının bağlanması ile ağ genişlemiş ve 'Internet' adı altında dünyayı saran bir ağ konumuna gelmiştir.
Internet’e çeşitli şekillerde, başlangıcından 1994 yılı sonuna kadar 110
ülke, 10,000 bilgisayar ağı, 3,000,000 dan fazla bilgisayar ve 25 milyonu aşkın
kullanıcı bağlanmıştır. Bu sayı, Web Sayfası kavramının kullanıma girdiği 1995
yılı içinde büyük bir patlama göstermiş ve 60 milyona ulaşmıştır. Bu sayının
1996 yılı içinde de, her ay yüzde 10 artması beklenmektedir. Görüldüğü üzere
Internet büyük bir hızla dünyanın her köşesine din, dil, ırk ve ülke ayrımı
yapmadan erişmektedir.
TÜRKİYE’DE
INTERNET ’İN KULLANIMI
Türkiye ‘de ilk Internet bağlantısı, 12 Nisan 1993 tarihinde yapılmıştır. İlk yıllarında sadece TÜBİTAK ve üniversitelerin kullanımına izin verilen ve sadece ODTÜ ve Ege üniversiteleri üzerinden bağlanılan Internet’e bugün her isteyen, istediği Internet Servis Sağlayıcı kuruluşlar üzerinden bağlanabilmektedir.
Türkiye ‘de Internet başlangıçta, tüm dünyada olduğu gibi, bilgi aktarımı
amacıyla kullanılmıştır. 1995 yılı içinde, dünyadaki gelişime paralel olarak,
Türk girişimcileri de günden güne artan bir talep ile Internet ortamını; Web
Sayfaları, elektronik posta ve diğer servisleri ile, kullanıcıların beklentileri
doğrultusunda etkileşimli olarak, özellikle tanıtım ve pazarlama için kullanmaya
başlamışlardır.
INTERNET NELER SUNAR ,NASIL YARARLANILABİLİR ?
Web Sayfası (WWW-World Wide Web - Dünya Çapında Ağ): Son yılların en büyük buluşu olan Web Sayfaları, insanlara tüm Internet hizmetlerini komple bir şekilde kullanma olanağı getirmesinin yanı sıra, ortaya çıkardığı hiper döküman ve hiper ortam kavramları ile de en gözde Internet servisidir.Internet'te Web Sayfası hem kullanımı kolay, (sadece mausekullanımıyla) hem de sunduğu ortam nedeniyle oldukça etkilidir. Bunu daha iyi anlayabilmek için hiper döküman ve hiper ortamı açıklamak gerekir.
Hiper döküman (Web Sayfası): İçinde Internet üzerindeki başka döküman veya bilgisayarlara bağlantılar (link) içeren ve buralara sadece bir fare (mouse) tuşuna basarak erişmeye olanak sağlayan, bilgisayardaki bir tür sayfa düzenine verilen addır. Bu sayfalarda sadece yazı değil aynı zamanda resim, ses, hatta kısa filmler yer alır.
Hiper ortam : Hiper dökümanların içerdiği resim, ses, yazı ve kısa süreli filmlerin oluşturduğu bu ortama hiper ortam adı verilir. Hiper ortamlar etkileşimli ortamlardır yani sadece okuma, görme ve incelemeye değil, o an bilgisayarınıza yaptığınız bazı bilgi girişlerini de alabilen ve bunları çeşitli amaçlar için kullanmaya imkan veren bir ortamdır. Web Sayfası’nda bir şeyi sadece koklayamaz, dokunamaz, ve tadına bakamazsanız.
Günümüzde milyonlarca insan, dünyanın her bir tarafından Internet’e bağlanmakta olup, günün yirmi dört saati buradaki Web Sayfa Sunucularını ziyaret etmektedir. (Web Sayfa Sunucuları veya Internet Sunucuları, Internet’in Web ortamında servis veren bilgisayarlara verilen isim) Herhangi bir ticari şirket, kuruluş, kişi ya da üniversiteler tarafından Internet üzerinde, genellikle Internet Sunucu hizmetleri veren ticari kuruluşlar tarafından açılan Web Sayfa Sunucuları, sunumu yapılan firmaya ait bir ana sayfa ve bu sayfadan, duruma göre bir ağaç gibi dallanabilen diğer sayfalardan oluşmaktadır.
Internet'te Web, bugün için ağırlıklı olarak, tanıtım ve reklam amaçlarıyla kullanılmakta, ayrıca etkileşimli olarak sipariş ve satış amaçlı da değerlendirilmektedir. Internet'te Web Sunucularda kendilerini tanıtan ticari ve/veya ticari olmayan şahıs, kuruluş veya organizasyonların dünya çapında geçerli, telefon numarası gibi, en az bir adresleri vardır. Bu adresler, yanyana 3'lü guruplar halinde (999.999.999.999) 4 gurup ve 12 haneli rakkamlardan meydana gelir. Ancak, kullanım ve hatırda kalma kolaylığı bakımından, bu numaralar genellikle kuruluşun, sunulan hizmet veya ürünün kısa adıyla Internet'te tescil edilirler. Şüphesiz, Internet'te tanıtım ve reklam yapmak isteyenler için kendi isimlerini Internet üzerinde tescil etmelerine gerek yoktur ama Internet üzerinde tescilini yaptırmış ve yayım yapan bir kuruluşa gereksinimleri vardır. Yine de, herhangi bir kuruluşa bağlı kalmadan, kendi isimleriyle bir Internet Sunucu üzerinde tanıtım, yayın yapmak çok daha fazla avantaj sağlamaktadır.
Internet'te temsilcilerinin kartvizitlerinde, artık standart olan telefon ve faks numaraları yanında genellikle aşağıda Web sayfalarıyla yayım ve tanıtım yapan kişi veya kuruluşların yazılı tanıtım dökümanlarında ve aki şekillerde yazılan üniversal tanıtım adreslerine rastlanmaktadır:
Örnekte, tescilli alan (Domain)
ismi olan kuruluşunuz doğrudan kendi adresine hakimdir. Yani bu
tanıtım adresi sabittir, değişmez.
URL: http://www.kuruluşunuz.com
veya WEB: http://www.kuruluşunuz.com
Örnekte, tescilli (Domain) ismi olmayan kuruluşunuz, tescilli olan kuruluş x içinde yer alır. Herhangi bir nedenle, çalıştığı kuruluş x teki Internet adresinden ayrılır ve başka bir adrese geçerse, tanıtım adresi de değişmek zorundadır.
Yukarıdaki örneklerde, URL (Universal Resource Locater - Dünya çapında kaynak belirleyici) veya Web (World Wide Web - Dünya çapında Web kısaltması) aynı anlamdadır.
“http://www den 'http” 'Hiper Tekst Transfer Protokolu nun, www ise “World Wide Web”yani dünya çapında ağ kelimelerinin kısaltmasıdır.
Sıradan bir Internet kullanıcısının, bu ortam üzerinde, tanıtım amacı ile bulunan sınırsız sayıda Web Sayfalarına ulaşımı şu şekillerde olabilir:
Elektronik Posta (E-mail):Elektronik mektup ya da elektronik posta diyebileceğimiz bu servis, Internet üzerinde yaygın olarak kullanılan servislerden biridir. Kişiler arasında istenilen bilgilerin alınıp verilebilmesi için kullanılan elektronik posta hem çok hızlı , kullanışlı, hem de normal bir postadan ve fakstan çok düşük maliyetinden dolayı, bilgisayarların yayılmasıyla gitgide posta ve telefona karşı tercih edilmektedir.
Internet’ te bir yere elektronik posta gönderebilmek için, gönderen kişinin de bir e-posta adresinin olması ve kısa bir an için de olsa Internet ‘e bağlı kalması gereklidir. Gönderilen e-posta, alıcısı alıncaya kadar veya bulunduğu yerden silininceye kadar gittiği yerde bekleyecektir.
Internet Web adresleri gibi, e-posta adreslerinin de benzer yapıda bir mantığı vardır. Yani, kendi tescilli bir alan (Domain) isminiz varsa, istediğiniz takdirde yalnız bu tescilli adreste istediğiniz kadar fiziksel e-posta sunucu adresiniz olabilir.
Aşağıdaki örnekte, tescilli (Domain)
ismi olan kuruluşunuz doğrudan kendi adresine hakimdir. Yani bu
tanıtım adresi sabittir, değişmez.
e-posta: isim1@.kuruluşunuz.com,
isim2@kuruluşunuz.com gibi,
veya daha açık isimle;
e-posta: ahmet@kuruluşunuz.com,
mehmet@kuruluşunuz.com gibi,
ya da bölüm veya kavramla;
e-posta: destek@kuruluşunuz.com,
muhasebe@kuruluşunuz.com
gibi,
ya da hem isim, hem bölüm ile;
e-posta: ahmet.destek@kuruluşunuz.com,
mehmet.muhasebe@kuruluşunuz.com
gibi serbestçe seçilebilir.
Aşağıdaki örnekte, tescilli (Domain)
ismi olmayan kuruluşunuz, tescilli olan kuruluş x
içinde bir veya daha fazla e-posta adresine sahip olabilir. Daha önce başkasına
verilmemişse, istediği ismi de posta adresi önüne koydurabilir. Ancak, herhangi
bir nedenle, çalıştığı kuruluş x' teki Internet adresinden ayrılır
ve başka bir adrese geçerse, e-posta adresi de değişmek zorundadır.
e-posta: kuruluşunuz@kuruluşx.com,
e-posta: isim1.kuruluşunuz@kuruluşx.com,
e-posta: isim1.destek.kuruluşunuz@kuruluşx.com,
Elektronik posta adresleri için kullanılan kelimeler küçük harflerle yazılır. Türkçe'ye özel “ç ğ ı ö ş ü” harfleri bu e-posta adreslerinde kullanılmaz. E-posta mesajının yazıldığı program ayarı, kullanıldığı dile (örneğin Türkçe için Türkçe ye) göre yapılmamışsa, e-posta içeriğinde Türkçe'ye özel harflerin kullanılması, mesajın alıcısına anlaşılmaz bazı işaretlerle dolu olarak gitmesine neden olur.
Bu adreslere örnek olarak, Ajans Internet’in elektronik posta adresi "internet@ajans.net" şeklindedir. Bu adresin açılımı ise sondan başa,
Elektronik postanın yaygın olmasının başlıca sebepleri :
Elektronik posta, bu sayılan avantajların dışında daha bir çok avantajı da beraberinde getirmektedir. Elektronik posta aynı zamanda Listserv (tartışma listeleri) denilen Internet hizmetinin de tabanında yer alır. Oluşturulan tartışma listelerine, bir ücret ödemeksizin sadece bir elektronik posta göndererek üye olabilirsiniz. Bu andan itibaren listeye gönderilen tartışma, ilan veya cevap içeren postalar aynen sizin de elektronik posta kutunuza gönderilir.
Telnet:Telnet’e, uzak sistemlere bağlanma servisi denilebilir. Telnet vasıtasıyla, bağlandığınız uzak bir bilgisayar üzerinde çalışmalarınızı yürütebilirsiniz. Bunun getirdiği kolaylıklar;
Usenet:Dünya çapında çoklu tartışma ve haberleşme ortamıdır. Bu ortamda değişik ilgi alanlarını içeren tartışma grupları yer alır. Dileyen bu ortamlardan dilediğine haber, yorum, eleştiri ve ilan ekleyebilir veya önceden eklenmiş olanlara yanıt verip yorum getirebilir. Bu ortamlara örnek olarak ; biz - business; iş dünyası tartışma ortamı, soc - society; toplumsal tartışma grupları verilebilir. Bu ortamlar kendi içlerinde hiyerarşik bir yapıda alt tartışma grupları içerirler. Örneğin; soc - sosyal tartışma grubu soc.culture - kültürel olarak gruplanmış sosyal gruplar soc.culture.turkish - Türkiye hakkında tartışılan sosyal grup.
IRC (IRC-Internet Relay Chat) Aktarmalı INTERNET Sohbeti: Bu servisi kullananlar tele konferans yöntemi ile aynı anda birbirleri ile konuşur veya tartışırlar. Bu tartışma ortamı, istenildiği an oluşturulabilir ve dileyen bu gruba katılabilir. İnsanlar konuşmak yerine klavyeden yazarak görüşürler.
TALK Konuşma:
Klavye ile konuşma, IRC ile aynı
özelliklere sahiptir. Farkı sadece iki kişi arasında gerçekleşiyor olmasıdır.
Karşı tarafa bilgisayar aracılığı ile konuşma isteği belirtilir ve kabul
edilirse bir tür klavye aracılığı ile telefon görüşmesi yaparcasına
haberleşilir.
· INTERNET ‘e bağlantı ve erişim;
Internet ‘ ten kullanıcı olarak faydalanabilmek için:
Yukarıdaki koşullar
sağlandıktan sonra bağlantı yapıldığında ekranda beliren seçeneklere göre daha
önce açıklanmış hizmetlerden (Web Sayfaları, elektronik posta v.b.)
yararlanılabilir.